AĞAÇ BURCUNUZU ÖĞRENİN, FALINIZA BAKIN!

Bundan yüzyıllar önce, Keltler, batıl inançlarıyla tanınmış bir kültür olmasının da getirisiyle, evrenin oluşumu ve kimliğiyle ilgili birçok varsayımda bulunurlar. Tüm evrenin, kökleri toprağın derinliklerine inen, dalları cennete kadar ulaşan bir ağaç olduğunu düşünüyorlardı.
Ağaçlar sembolik olarak sonsuz bilgiye ve erdeme sahip, hayat döngüsünün, ölümün ve yeniden dirilişin temsilcileri, yaşayan varlıklar olarak kabul ediliyordu. Kelt halkı, takvimlerinde her ay için bir ağaç isimlendirirler.

TAHTAYA VURUN!

Kötü şanstan korunmak için, tahtaya vurur musunuz? Ya vuracak ufacık bir ahşap parçası bulamazsanız? Böyle olması çok mümkün – bakın bir etrafınıza, plastik ve metal ile kuşatılmışız.
Tahtaya vurma ile ilgili iki değişik açıklama var. Birine göre iyi ağaç ruhlarını uyandırarak size yardım etmelerini istiyorsunuz, diğerine göre, gürültü yaparak ağaçta saklanan kötü ruhların konuştuğunuzu duymamasını sağlıyorsunuz. Böylece bahsi geçen kişi veya eşya kötülüklerden korunmuş oluyor.

TOTEM DİREKLERİ

“ Kuzey batı Pasifik kıyılarında yaşayan yerli halk tarafından, gelişmiş Sedir ağaçlarını oyarak yapılan Totem direkleri bu bölgenin aborijinal sanatının önemli örnekleridir. Totem direkleri bir aile veya kabileyi temsil etmek, akrabalık bağlarını, onurunu, başarılarını, prestijini, maceralarını, hikayelerini, haklarını anlatmak için dikilirdi. Bir totem direği esas olarak bir aile veya kabilenin amblemi aynı zamanda atalarını hatırlatan bir simgedir. Yaygın olan bazı düşüncelerin aksine, totem direkleri hiçbir zaman tapılmamış veya büyü ve benzeri amaçlar için dikilmemiştir.”
users.imag.net
British Columbia Müzesinde zengin bir Totem direği koleksiyonu bulunmaktadır.

TROYA ATI

Bilgisayar virüsleri ve “hacker’lar” değil konumuz, hakiki ahşaptan yapılmış iki tane kocaman tahta at! Ünlü Ozan Homeros’un Destanlarına konu olan Troya Savaşlarının hakikatte cereyan edip etmediği pek belli değil ama Troya’nın tahta atı, insanlık tarihinin belki de en çok değişik yoruma konu olmuş efsanesi. 18 Ağustos 2002 tarihli Cumhuriyet gazetesinde Ayşe Emel Mesci’nin bu konuda ilginç bir yazısı var.
www.cumhuriyet.com.tr
Tahta at resimlerinden biri, M.Ö.3000 – M.S.400 yılları arasında dokuz değişik tabaka halinde yerleşme merkezlerinin mevcut olduğu Troya antik kentinden valilik.canakkale.org. Diğeri ise Avusturya’dan, kısrak sütünden güzellik ürünleri üreten bir çiftlikten. Bu tahta atı özel kutlamalar için kiralayabiliyorsunuz. Toechterlehof’un web sitesinden yemek konusunda oldukça iddialı oldukları anlaşılıyor. www.toechterle.at

KRAL MİDAS’IN CENAZE TÖRENİ

Solda resmi bulunan, MÖ 800 yıllarından, Friglerden kalan, höyüğün Kral Midas’a ait olduğu söylenir. (Tümülüs ve ahşap mezar odası ile ilgili bilgiler için “fotoğraf galerisi” bölümümüze bakabilirsiniz.) Bizi burada ilgilendiren daha çok cenaze töreninde yenip içilenler.
Mezar odasında bulunan çok sayıda tabak, servis kabı gibi mazemeden, cenaze günü büyük bir ziyafet verildiği anlaşılıyor.
Mezar odasında bulunan malzemelerin çoğu Ankara, Anadolu Medeniyetleri müzesinde sergileniyor. Anlaşılan o ki M.Ö. 800 yıllarında Anadolu’da insanlar, tabak ve kaşık kullanıyorlarmış! Önemli ikinci bir bulgu da Kral Midas’ın dokunduğu her şeyi altına döndürdüğü ve bu nedenle açlıktan öldüğü ile ilgili hikayenin doğru olmadığı! Kral Midas ile ilgili diğer bir müze de ABD’de Pennsylvania Üniversitesinde ve bu müzenin ilginç bir lokantası var, adı “Şef Midas” Pennsylvania Üniversitesi arkeoloji ve antropoloji bölümleri Gordion kazı çalışmalarına büyük destek veriyor. Mezar odasında bulunan kapkacaklardaki yiyecek ve içecek kalıntılarından yola çıkarak “Şef Midas” ın menüsünü oluşturmuşlar. Tavuklu yaprak sarması ve acılı mercimekli kuzu pişirmek istiyorsanız reçeteleri web sitelerinde.
www.museum.upenn.edu/Midas/intro.html

NUHUN GEMİSİ

Efsaneye göre, bütün dünyayı sular altında bırakan tufan öncesinde Nuh Peygamber her canlıdan bir çifti gemisine alarak onları sel sularından korumuş. Yunan mitolojisinde de bir benzerine rastlayabileceğimiz hikayenin gerçek olduğunu düşünürsek, dünyada yaşayan canlıların soyu Nuh Peygamber ve ahşap gemisi sayesinde devam etmiş.
Resimde görülen ahşap oyuncak, oyuncak tutkunu büyükler ve çocuklar için oldukça cazip, Türk ve İslam eserleri müzesinde yer alan Nuh’un Gemisini tasvir eden minyatürü görmek için ise Ahşap Koleksiyonumuz bölümümüzü ziyaret edin.

NÜRNBERG OYUNCAK MÜZESİ

“İnsanlığın kültür faaliyeti oyunla başlar, dolayısıyla oyuncaklar tarihsel ve kültürel değerlerdir” düşüncesiyle kurulan Almanya’daki Nürnberg Oyuncak Müzesi’nin en eski oyuncakları ahşaptan. Ayrıca Almanya’da 1993’ten beri her yıl Ahşap Oyuncak Tasarım Yarışması yapılıyor. Müzede ahşap dışında malzemelerden oyuncaklar, oyun ve oyuncaklarla ilgili resimler, illüstrasyonlar ve dokümanlar da sergileniyor.Tanıtım kitapçığında yer alan şu cümle oyun ve oyuncağın insan hayatındaki önemini vurguluyor: “Bana neyle ve nasıl oynadığını söyle sana kim olduğunu söyleyeyim.”
Daha fazla bilgi için museums.nuremberg.de yi tıklayın ya da daha iyisi Nürnberg’e gidip müzenin kendisini görün.

ANKARA OYUNCAK MÜZESİ

Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi’nin oyuncak müzesi 1990 tarihinde kurulmuş. Müzenin işlevi “oyuncak koruma” dışında oyuncak aracılığı ile sanayi tarihi, kültür tarihi ve eğitim tarihi konularında araştırma yapmayı kapsıyor. Müzedeki oyuncaklar beş ana kategoride toplanmış: geleneksel oyuncaklar, fabrikasyon oyuncaklar, yabancı oyuncaklar, antik oyuncaklar ve yeni oyuncaklar. Müze özellikle antik oyuncaklar konusunda iddialı. Türkiye’nin çeşitli arkeoloji müzelerinde bulunan oyuncakların belgelenmesi, kalıplarının çıkarılması ve yeniden üretilmeleri için yoğun olarak çalışıyor. Bu konuda belki de dünyada tek.

SİNOP’TA BİR OYUNCAKÇI

Bu resim Kültür Bakanlığı’nın internet sitesinden. Bu oyuncakçıyı tanıyan birisi çıksa ne kadar sevinirdik, bilemezsiniz.
www.kultur.gov.tr

KINDER SURPRISE

Kinder Surprise’ın en son sürprizi ahşap gemiler ve uçaklar. Birbirine eklemlenen küçük parçalardan oluşan bu oyuncakların boyu 3 cm. En az 2-3 değişik ağaç cinsinden yapılmışlar ve galiba bize ahşabın oyuncağın malzemesi olduğunu hatırlatmak için tasarlanmışlar.

YAP-BOZLAR

TTJ – Timber and Wood Products 26 Haziran 1999 sayısında “puzzle” ustası Mike ve Gill Hayduk’un hikayesi var.
www.worldwidewood.com
Bu haber eski sitemizde çıktıktan sonra web sorumlumuz harika bir hediye aldı! Tabi ki hakiki bir Hayduk yap-boz’u. Giorgina ve Frank Brooks’a teşekkürler. Dikkat edin! ahşap yap-boz’lar üç boyutlu veyapılmaları çok daha zor.

SAPANCA’DAN

Ceviz Soyan ve Elma EzenSapanca’nın Kırkpınar köyünde bulunan bir çiftlikte, metal malzemeler elmanın tadını bozduğu için elma suyunu çıkartmakta ahşap kullanılıyor. Aynı çiftlikte kullanılan bir başka ahşap makine ise taze ceviz kabuğunu soymakta kullanılıyor.

ÇIKRIK

Çıkrıklar, Alaçatı pazarından, 2013

RAHMİ KOÇ MÜZESİ

Ahşap Denizde
Yakında deniz ve ahşap ile ilgili yeni bir bölüm açmamız gerekecek herhalde, şimdilik size iki ilginç örnek: Rahmi Koç Müzesinde yer alan en az 5 metre boyundaki ahşap dümen ve denizcilerin ağır yükleri kaldırmasını sağlayan palanga.

ZEYTİN PRESİ

Resimde görülen zeytin presi dikey iki vidası hariç tamamen ahşap. Ahşabın doğal bir malzeme olması damak zevkine de katkıda bulunuyor.

KAĞNI ARABASI

İlk tekerleği ahşaptan yapan insanoğlu belki de daha önce ağaç gövdelerini kullanıyorlardı yük taşımak için. Resimde görülen ilkel kağnı tekerleği ustaca yapılmış süslemeleri de sergiliyor. Koç Müzesinde değişik ahşap tekerleklerin yanı sıra ahşaptan imal edilmiş görülmeye değer bir çok şey bulunuyor.
www.rmk-museum.org.tr

ŞARAP MAHZENİ

Avusturya’dan bir şarap mahzeni

DOKUMA TEZGAHI

Bulgaristan’dan dokuma tezgahı

ZEYTİNYAĞI

Adatepe – Ayvalık’da zeytinyağı üretiminde kullanılan ahşap pres

SERAMİK TORNASI

Japonya’dan bir seramik tornası

VENEDİK’Lİ LIVIO DE MARCHI

Ahşap şapkalar, telefonlar, çizmeler, hatta iç çamaşırları, yüzen arabalar, 8 metre yüksekliğinde içi çiçek dolu bir vazo, kitaplardan yapılmış evler… hepsi Livio De Marche’nin sihirli ellerinden çıkıyor. Daha ufacık bir çocukken heykel yapmaya başlayan De Marche Venedikte doğmuş ve büyümüş, “Accedemia di Belle Arti” de sanat ve resim eğitimi görmüş. Web sitesini muhakkak görmelisiniz.
www.liviodemarchi.com

PAPYON

“Ahşaptan papyon olur mu?” demeyin. Bozulma, çözülme, kırışma derdi olmayan ahşap papyon, farklılıkların ve değişik tarzların ön plana çıktığı yaşamda yerini almaya hazır.
www.woodbowtie.com

HERMES

Moda dünyası da ahşabın cazibesine karşı koyamıyor. Hermes de ahşaptan yana. Gravat ve eşarpta dünya devi Hermes’in yeni koleksiyonunda da ahşap var.

TAHTA PABUÇLAR

Ayak giyeceğinde ahşap çok değişik kültürlerde çok değişik şekillerde kullanılmıştır. Hollandalı’ların tahta pabuçları bunların arasında belki de en ilginci.
Yandaki Hollandalı’nın resmi Hannover’deki LIGNA fuarında çekilmiştir. Basit el aletleri kullanılarak Tahta pabuçların nasıl yapılabildiğini sergiliyor.

TÜRKİYE’DEN NALINLAR

Hamamda ayağı kuru tutmak için hep ahşap kullanılır. Buradaki nalınlar en az yüz yaşında, sedef ve gümüş ile süslenmiş.

TAHTA KAŞIĞI BULUN PARA KAZANIN!

JOSHUA McGEE bit pazarından aldığı bir tahta kaşık için web sitesi açmış, daha doğrusu bir tapınak. Bakın kaşığı nasıl anlatıyor:
“… evrenin tarihinde bundan daha iyi bir yemek kaşığı ya da spatulası olmamıştır. İlk basta bu kaşığın mükemmelliğini tam anlamıyla kavrayamamıştım. 1997 yazında, yeni mutfağımı donatmak için 2. el mutfak araçları bulmak amacıyla garaj satışlarını taramaya başladım, birçok kelepir ve güzel araç buldum fakat beni şoke eden buluşumun sadece $0.10 a mal olacağını hiç ummazdım. İlginç görüntüsü yüzünden aldığım bu kaşığı ilk kullanışımda ne kadar muhteşem olduğunu keşfettim. Fotoğraflar kaşığın hakkını veremiyor fakat, şu ergonomik sapa bakar mısınız…çukurunun yapısına ve düzgün, inceltilmiş kenarlarına… ahşabın güzelliğine,sapındaki yuvarlak tepeciğe.. Eğer kaşığı hissedebilseydiniz, eldeki mükemmel dengesini, kusursuzluğunu ve muhteşem soyluluğunu fark edebilirdiniz. Burnunuza tuttuğunuzda, zencefil, karanfil ve şarap kokusunu alırdınız. Kaşığı neredeyse mutfağa her girişimde kullanıyorum. Son zamanlarda endişelenmeye başladım. Kaşığın sap kısmı kararmaya ve yıpranmaya başladı. Koyu noktalar beliriyor belki de gelecekteki çürümenin işareti olarak. Kaşık henüz çatlamış değil fakat o koyu noktalar, o hayaletler usandırdı beni. Her alışverişe çıktığımda bunun gibi bir kaşık için gözlerimi dört açıyorum fakat uzaktan yakından ona benzeyen bir tane daha bulamadım. Çok geç olmadan bu tapınağı, web sayfasını yapmaya karar verdim. Seve seve bu kaşıkların yirmisinden oluşan bir ordu alabilirim, ki o zaman arkadaşımı emekli edebilirim ve günlerini huzur içinde geçirmesine izin verebilirim… ” Bu tahta kaşığın aynısını bulana ödül veriliyor. İddialı iseniz http://www.mcgees.org ‘u “tık”layın.
Bu sayfada üç tane kaşık var. Biri Joshua McGee’nin en güzeli, ikincisi Yörük köyünden -en büyüğü- üçüncüsü ise en eskisi, 2800 yaşında. En eski kaşık Gordion tümülüsünden, Kral Midas’ın mezarından çıkmış.

Joshua McGee’nin kaşığı

Bu kaşık da kaşıkların en büyüğü olmaya aday. Safranbolu’nun Yörük köyünden, pekmez karıştırmaya yarıyor. Boyu 150 cm

En eski kaşık

GUINNES DÜNYA REKORLARI KİTABINDAN

Dünyanın tornada yapılmış en büyük çanağı olarak, 6 Mart 2000 tarihinde Guinness Rekorlar kitabına alınmış bu ahşap çanak. Çapı 304.8 santimetre, derinliği 67.3 santimetre, ağırlığı ise 727 kilo. Bilgi için “link”leri tıklayın.
www.patricksturningpoint.com
www.guinnessworldrecords.com

UZAK DOĞU’DAN

Yemek çubukları ve ilginç servis kapları.
F: İpek Kotan

AHŞAP KAHVE SOĞUTUCUSU

www.mehmetefendi.com ‘da Türk Kahvesi ile ilgili her şey var. Taze kavrulmuş kahve, kondensasyona neden olmadığı için ahşap kapta soğutuluyor. Mehmet Efendi sitesinde kahve falınıza da bakabilirsiniz.

BAUHAUS

Bauhaus ve Beuys herhalde aklınıza en son gelecek kelimeler ahşap ile ilgili bir internet sitesinde. Ama “ahşap her yerde” dedik… Sağda gördüğünüz satranç takımı Bauhaus Okulu’ndan Joseph Hartwig tarafından tasarlanmış (1924). Takım bir tahta kutu içinde satılıyor ve parçalar bu kutuya bir yap-boz gibi yerleştiriliyor. Parçalar kiraz ağacından yapılmış ve her taşın tasarımı o taşın yapabileceği hareketi simgeliyor. “Şah” 5 santimetre boyunda. www.chess-shop.com ‘dan 195 ABD dolarına satınalabilirsiniz.
Sandalye ise gene Bauhaus okulundan Breuer tarafından tasarlanmış. Daha bitirmedik: arama motorumuzden “Einstein” ve “Gropius” a bir bakın!

BEUYS VE 7000 MEŞE PROJESİ

Çağdaş sanatın en önemli isimlerinden Joseph Beuys, 7000 Meşe projesini 1982 yılında, Almanya’nın Kassel şehrinde başlattı. 7000 tane meşe ağacı dikilecekti ve her fidanın yanına da yaklaşık bir metre yükseklikte bir taş. Proje gerçekleşti ve son ağacı Beuys’un oğlu 1987 yılında babası öldükten sonra dikti.

MET, METROPOLİTAN SANAT MÜZESİ

AHŞAP ELBİSE
Boyutlar 47X91.4 cm., tarihi: 1991-92
2010 yılında Giyim Enstitüsü Dostları (Friends of the Costume Institute) tarafından verilmiş.
Sanatçı, Yohji Yamamoto, 1943 doğumlu.
AHŞAP KUTU
1800-1900 yıllarına tarihleniyor, boyutları 11.9 x 28.7 x 22.7 cm. İşin ilginç tarafı Senkron’un bu kutunun üçte biri boyutlarında buna çok benzer bir kutuya sahip olması.

VENEDİKLİ LIVIO DE MARCHI

Ahşap şapkalar, telefonlar, çizmeler, hatta iç çamaşırları, yüzen arabalar, 8 metre yüksekliğinde içi çiçek dolu bir vazo, kitaplardan yapılmış evler… hepsi Livio De Marchi’nin sihirli ellerinden çıkıyor.
Daha ufacık bir çocukken heykel yapmaya başlayan De Marchi Venedikte doğmuş ve büyümüş, “Accedemia di Belle Arti” de sanat ve resim eğitimi görmüş. Web sitesini muhakkak görmelisiniz.
www.liviodemarchi.com

MOUSEPAD

Günlük hayatımızda vazgeçilmezler içine giren bilgisayarlar için, ahşaptan yapılmış mousepadin yüzeyi yaptığı iş için uygun, görünüşü de güzel. Başka ne isteyebilirsiniz ki? Hemen bir tane alın.
www.memo.de

KURŞUN KALEM

Kurşun kalemlerin en iyisi. Holzbau’dan.

KARTVİZİT VE KARTVİZİT KAPLARI

Ahşap kartvizitler, ahşabın her alanda kullanılabilir, hoş bir malzeme oluşunun örneklerinden biri. Yine ahşaptan yapılmış kart kabıyla birlikte, kartvizitler iş hayatında farklı bir imaj arayanlar için alternatif yaratıyor.

KARTVİZİTLERİN KARTVİZİTİ

Bu karta söyleyecek kelime bulamıyoruz.
Maalesef kaybettiğimiz çok değerli bir Hintli arkadaşın, Teddy Sonti’nin (herkese vermediği) kartviziti.

ŞİŞELER

Bu şişeler, Amerika Sertağaç İhracat Konseyinin (AHEC) İnternet sitesinden, www.ahec-europe.org . Almanya, Köln’de uluslararası bir fuarda, AHEC 24 değişik sert ağaçtan el tornasında yapılmış 24 tane şarap şişesini bir şarap mahzeni ortamında sergilemiş. Ziyaretçiler bu şişeleri ellerine alıp değişik ağaç türlerinin ağırlıklarını ve diğer özelliklerini hissedebilsinler diye.

TARAK

Tarak ilkçağlardan beri kadınların vazgeçilmezleri arasında yer alan bir araç. Resimdeki tarak el yapımı, zeytin ağacından.

ŞEKERLİK

Bu şekerlik dünyanın en büyük kontrplak ve benzeri ahşap panel üreteticilerinden Schauman’dan bir yılbaşı hediyesi. İçindeki şekerler de nefisti ama hepsini yedik. Resmi büyütürseniz kullanılan malzemeyi görebilirsiniz.

KALEMLİK

Çok uluslu diye nitelendirebileceğimiz bu ahşap kalemlik Rusya’dan. İçindekilerden zarf açacağı Finlandiya Schauman’dan, kurşun kalem İstanbul The Marmara ‘dan, dolmakalem ise Holanda Drywood’dan.