Avrupa Birliği Standartları
Bir ahşap yapı elemanının nasıl bir önkoruma işleminden geçmesi gerektiğine karar verebilmek için bu yapı elemanından beklenen hizmet ömrünü, bu elemanın hizmet vereceği ortamı, kullanılan ağaç cinsinin özelliklerini bilmek gerekir. Daha önce de belirttiğimiz gibi önkoruma bir teknolojidir, nalburdan alınıp fırça ile yüzeye sürülen koruyucular ile karıştırılmamalıdır. Önkoruma işlemi 4 yeni Avrupa Standardı ile tarif edilmektedir. Oldukça karmaşık olan bu standartların ana fikirlerini aşağıda özetlemeye çalışacağız.
Bu yeni standartların ana prensibi ahşap malzemenin hizmet vereceği ortama göre bu elemanın kesitinin en dıştaki belli bir bölümünde bulunması gereken önkoruma maddesinin miktarını belirlemeye dayanmaktadır.
Şimdi bu standartlara bir göz atalım.
EN 335
Bu standart ahşap malzemenin hizmet vereceği ortamın sınıflandırmasını yapmakta ve bu ortamda bulunması olası biyolojik zararlıları belirlemektedir.
Tehlike Sınıfları aşağıdaki gibi tarif edilmiştir.
| Tehlike Sınıfları | Tarifi | Örnek |
| 1 | Ahşap malzemenin tamamen örtü altında ve ıslanma olmadığı durum. | Eğimli konut çatısında kullanılan ahşap |
| 2 | Ahşap malzemenin örtü altında ve dış hava şartlarına maruz olmadığı ancak zaman zaman yüksek rutubete maruz kalabileceği durum. | Yoğuşma riski bulunan eğimli çatılar ve tüm düz çatılar. |
| 3 | Ahşap malzemenin örtü altında olmadığı ancak zemin ile temasta bulunmadığı ya dış şartlara tamamen açık ya da sık sık ıslanmaya maruz olacağı durum. | Dış cephe kaplaması, dış kapı ve pencereler. |
| 4 | Ahşap malzemenin zeminle veya su ile temas halinde ve devamlı ıslak olduğu durum. | Elektrik direkleri |
| 5 | Ahşap malzemenin devamlı tuzlu su (deniz) ile temas halinde bulunduğu durum. | İskele ayağı |
EN 460 “Doğal Dayanıklılık Sınıflandırması”
Bu standart ağaç türlerinin öz odunlarının çeşitli mantar böcek ve termitlere karşı dayanıklılığının ve diri odunlarının önkoruma maddelerine geçirgenliklerinin sınıflandırılmasını yapmaktır. Doğal dayanıklılık sınıflaması mantarlar ve böcekler için ayrı ayrı yapılmaktadır ve sadece ağacın öz odunu için geçerlidir. Tüm ağaç türlerinin diri odunu 5.sınıfa girmektedir.
Ahşabı tahrip eden mantarlara karşı doğal dayanıklılığın sınıflandırılması:
| Dayanıklılık Sınıfları | Tarifi | Örnek Ağaç türü |
| 1 | Çok dayanıklı | Tik |
| 2 | Dayanıklı | Meşe |
| 3 | Orta dayanıklı | Lareks |
| 4 | Az dayanıklı | Çam |
| 5 | Dayanıksız | Kavak |
EN 460 “Tehlike Sınıfına Göre Gerekli Doğal Dayanıklılık Sınıfı”
Bu standart belli bir ortamda kullanılabilecek ağaç malzemenin en az hangi doğal dayanıklılık sınıfında olması gerektiğini belirlemektedir. Eğer kullanılması düşünülen ağaç cinsi belirlenen doğal dayanıklılık sınıfına uymuyorsa önkoruma işleminden geçmesi gerekmektedir.
EN 599 ve EN 351
Önkoruma işleminden geçmesi gereken ahşap malzemenin hangi derinliğe kadar ve ne miktar önkoruma malzemesi emdirilerek işlemden geçmesi gerektiğini belirlemektedir. Özet olarak doğru ahşaba doğru önkoruma yöntemini uygulamak için EN 351’deki şartları yerine getirmek gerekiyor. İşte bu nedenle önkoruma malzemesi üreticilerinin sorumluluğu sadece bir kimyevi karışımı doğru üretip pazarlamakla sınırlı kalamıyor. Bir çam doğramanın hizmet ömrünün 60 yıl olabilmesi için pazarladıkları önkoruma maddesinin ahşaba emdirilme şartlarını, kullanıcıların kolayca kavrayabileceği şekile dönüştürmeleri, buna uygun emprenye tesislerini kurmaları gerekiyor.
ahsap.com +90 (212) 292 38 64
Ulusal Ahşap Birliği kurucu üyesidir.