Önkoruma

Ahşap önkoruma ya da eski adı ile emprenye ahşabın bünyesine, onu zararlı mantar ve böceklerden koruma amacı ile, çeşitli kimyevi maddelerin emdirilmesi işlemidir. Bu işlem ahşap malzemeye inşaata monte edilmeden önce ve bir kez uygulanır ve ahşap malzemenin hizmet ömrünün en az binanın hizmet ömrü kadar olmasını sağlar. Ahşap önkoruma işlemi belli bir teknolojidir. Ahşabın cinsi, kullanılacağı ortam ve ondan beklenen hizmet ömrüne göre kullanılması gereken maddeler ve uygulama yöntemleri farklıdır. Bazı durumlarda önkoruma maddeleri ahşaba özel bir tesiste basınç altında uygulanmalıdır, bazı durumlarda ise basit bir daldırma işlemi yeterli olabilir. Önkoruma ahşabı belirli bir hizmet ömrü olan, güvenilir ve çağdaş bir mühendislik malzemesi haline getiriyor. Önkorumalı çam doğrama için İngiliz standartlarının verdiği hizmet ömrü tam 60 yıl. Ahşap beton, çelik ve plastikten daha uzun ömürlü. Ahşap önkoruma teknolojisi Türkiye’ye 1915 yılında girmiş olmasına rağmen yapı ahşabı, ve pencerelerin çok küçük oranı önkoruma işleminden geçmektedir.

Önkoruma mı, Emprenye mi?

Türkiye’de ilk önkoruma tesisi 1915 yılında kurulmuştur ve o dönemde İngiltere’de ahşap önkoruma karşılığı olarak “wood preservation”, önkoruma tesisleri için “timber impregnation plants” deyimleri kullanılmaktadır. Impregnation kelimesi A.B.D’de bu anlamda hiç kullanılmamışken, İngiltere’de de artık terk edilmiştir. “Preservation” kelimesi ise “tahnit etmek” anlamında kullanılmaktadır. Türkiye’de yıllardır kullanılan emprenye kelimesinin değişmesi gerektiğine inanıyoruz. Bunun üç nedeni var.

1. Impregnation “doyurmak” demek, işin felsefesini iyi anlatamıyor.
2. Bazen “empermiable” kelimesi ile karıştırılıp ahşabın su emmesini engelleyen ürün olarak algılanıyor.
3. Özellikle Orta Avrupa’da ahşaba nüfuz etme kabiliyeti fazla olan ahşap boyaları ve özellikle bu boyaların astarları için “impregnating stains” gibi deyimler kullanılıyor ve bu malzemelerin çoğu Türkiye’de de pazarlanıyor. Bu ürünlerin içinde bazı aktif maddelerin de olması işi büsbütün karıştırıyor. Ancak bu aktif maddeler sadece yüzey küfüne etkili, ahşabın yapısını tahrip eden çürüme mantarlarına karşı hiç bir etkinlikleri yok. İşte bu ürünler son zamanlarda kavram kargaşasına neden oluyor. Bazen iyi niyetle, bazen bilerek üreticiler bu malzemeleri “önkoruma” malzemelerinin yerine kullanıyorlar.
Bu web sitesinde, önkoruma işlemi ve önkoruma maddelerinin anlamı, önemi ve uygulamaları hakkında oldukça detaylı bilgi verilmiştir. Ancak tüketiciye bir yol göstermek için şunu tavsiye ederiz. Hakiki bir ön koruma maddesinin teknik broşüründe ve etiketinde içerdiği aktif maddelerin kimyasal adı ve hangi uluslararası standarda uyduğu muhakkak yazılıdır.